ШЭБАТНЫКЪУ
(зап. диалект)
Ей, Шэбатныкъуа,
Ер зинэкъокъогъуа,
Хьагъу-шъугъу бэшIа,
Ябгэр зишIыхьафа,
Хьафынчъэ шыуа.
О-уи-у, Нарты ишъогъу
имыса,
Тенэ къырыгъуаза,
Гъуазэм къырыдэкIа,
Пшызэм иикIыгъожъхэр
Шы чэпэпс фэмыхъуа.
Хъоу нэкIэу иIэми
Ра къырыдэкIошъа,
Ра къырекIошъэкIа.
Нарт яIахъо-цуахъуа,
Къорэгъы лъэшъуа,
«Бэхъуапщыри» pеIya.
– Зышъхьэ тымылъэгъоуи
Зигугъум тигъалIэрэ,
О, Шэбатныкъуа,
Ер зинэкъокъогъуа,
«Еблагъэри!» къеIуа,
Тичэмыбгъэ яехэр
Ра фэтыукIына,
Тэ тифыгу щалъэхэр
Ра фэтыутэзына,
Къылъ-гулъы бганэхэр
Уишы жэхэтлъхьана.
Алахьэм уигъатхъэмэ,
Ра удгъэтхъэжьына!
– СыешхэкIо-ешъуакIопи,
СыджэгокIо шъаопи,
Уичэмыбгъэ яери
ХьадэIус тхьэ ешIа,
О уифыгу щалъэри
Бзыумэ тхьэ арегъэшха,
Къэлъы-гулъы бганэри
Хьамылыу тхьэ ешIа,
Ей, Алэдж яунэжъэуи
Нартхэр зыщыхасэрэм,
Нарт яшIэгъо шIапIэм
Сэ сырилъыхъуакIуа,
Сэ сыриупчIакIуа.
Ащ игъогу лъапэри
Ра къысIэкIэгъахьэба.
– Алэдж яунэжъыхэр
Гъогу лъэгъо закъуа,
Мые лъащэр Iута,
Унэ фыжьы кIыхьа,
Тхьэ щэкI икIыхьагъа.
Унэ плIэIуфа,
Унэ къебэ-наба,
КIэсэныбэ кIэта,
КIэсэнэуи кIэтыхэр
Цуиймэ яцурылъэшъуа.
Ащ ипэIулъашъори
Шы бгъэлыбэм къэса,
Псэлъыхъомэ аутагъэу
Зы темэни иIэшъы,
Уичэгые дахэри
Ра хэучынтэна.
– О-уи, нартмэ яIэхъожъа,
Зы темэн иIэмэ,
Сичэгые дахэри
Ра хэучынтэщтмэ,
Чырты сэ сыкъикIэу
Нарты сыкъэкIоныепи!
Алахьэм семыплъымэ,
Iахъомбэ бармэкъым
Ра укIэзгъэпшына!
...Домбаишъо кIэпщыр
Ра къеутIэрэбгъуа,
Шыбгъум къырефэкIа,
Орэда ишы къыхырегъэута,
Орэда къыхиутырэр
КъончIэфы-къончIапцIэу
Ра ошъофыми хехьа.
Ихьэ къыхигъэщтырэр,
Ибгъэ регъэубыта.
Акондэ дахэри
Ра къызыщэлъэта...
Дышъэ пхъэмбгъужъыехэр
Ра къызэхетакъуа,
Дышъэр Iэпытэкъуи,
Ра къызыщэхъушъута...
– Дышъэр зэхэптакъоу,
Дышъэр пIэпытэкъоу,
О узыфэтэджырэр
Тэ къикIыгъэ шыуа?
– Ей, тянэу Сэтэная,
Сэтэнэе гуаща,
Ра гощэ къатина,
Ра гощэ хьашхъуашъуа,
Ра гощэшъо шхъуантIа,
Мыщ зы шыу къэкIошъы,
Нартым къыралъфагъэп.
IэшъорэкIы кIэкIа,
Щэ кIаком къырэуа,
Ра ащ ищэбзэ щашъхьэхэр
Мэзышхоми фэда,
Джабгъу тэмэкъупшъхьэм
Осэпсыр къыщеха,
Сэмэгу тэмэкъупшъхьэм
Тыгъэри къыщепса.
Иумэрэ бзибгъури
Шыпкъым къыщэхъопкIа,
Шырэу имаисэри
КъекIоты-ехьажьа.
Ишы гъозэу Iуихырэм
Уцыри елыгъуа,
Ишы тхъурбэу пызырэр
Щэтырэу мэуцуа.
Ихьэ гъэсэгъитIухэм
БгъитIур къыдачъыхьа.
Ибгъэ гъэсэгъитIури
IакIым щэчэрэза.
Ра зы шыу къэкIошъы,
Нартым къыралъфагъэп.
– Ей, ар Шэбатныкъуа,
«ЛIыхъу копкъ хэтхына! —
Саурэу ипапыщитIуми
Дахэу къарэуцуа,
Джабгъум къытеуцомэ,
Зэхэбаджэм фэдэба,
Сэмэгум теуцомэ,
Тэмэтазэм еоба.
Баджэу зыкъегъаза,
Цызэу къырэкIуашъа,
Чэупчъэм идэхьагъум
Зыкъытырегъафа.
– Зышъхьэ тымылъэгъоу
Зигугъум тигъалIа!
«Еблагъэр» къыреIуа,
Тицугъо бжъэпэплъыр
Тэ тихьакIэныща,
Тигъэлъэхъу пщэрыхэр
Тэ тиIэпэ щыпса,
ТисэнэфыкIадэри
КъекIоты-ехьажьа,
Тиордэ лэгъунэри
Бэуи ар зэгъокIа,
Акуандэуи дахэри
Пшъхьэми хэдгъэуIона,
Алахьэм уигъатхъэмэ,
Тэ удгъэтхъэжьына.
– СыешхэкIо-ешъуакIопи,
СыджэгокIо шъаопи,
Сышыу къежьэгъакIэпи!
Уицугъо бжъэпэплъыри
ПсэхалIэ тхьэ ешIа,
Уигъэлъэхъу пщэрыри
Хьэмэ тхьэ арегъэлIа,
УисэнэфкIадэм
Цыгъо тхьэ хегъалIа,
Уиордэ лэгъунэри
МашIом тхьэ регъэста,
Ра Акондэ дахэри
ТыщылIэ тхьэ ешIа!
«Нартмэ ятхьарыIуагъэми
Ра укъимыубытыщтмэ,
Сэ усыубытынба!»
Чэупчъэ зэIуошхори
КъызэIуегъэожьа.
Хьалыр дарегъалъхьэшъы,
Ра пелыуаныжъихыри
ПчъэIум Iуегъэуцуа.
Домбаишъо кIэпщыр
Ра къеутIэрэбгъуа,
Шыбгъуми къырефэкIа,
Ра пелыуаныжъихыри
Шы лъэгуанджэ eшIa,
Чэупчъэ зэIуошхори
Ишы джалэ хэлъэуи
Темэным къыхедза:
«Акуандэм ипсэлъыхъумэ
Гъогу афэхъун!» — eIo.
«Алэдж яунэшхоми
Сэ сырилъыхъуакIо нахь,
Акуандэ дэжь псэлъыхъо
СыкъэкIуагъэп», — eIo.
